ԷՋՄԻԱԾԻՆ - վայր, ուր իջավ Աստծո Միածին որդին ու իր մուրճի հարվածով ցույց տվեց քրիստոնեական տաճարի տեղը: Հայաստանը առաջինը՝ 301 թվականին, քրիստոնեությունը ընդոնեց որպես պետական կրոն: Միածին որդու հարվածի տեղում տաճար կառուցվեց  301-303 թվականներին: Մայր Տաճարն  ունի 38 մետր բարձրություն, 30 մետր լայնություն և 34 մետր երկարություն: Այստեղ տեղակայված է Մայր աթոռը՝ ամենայն հայոց կաթողիկոսի նստավայրը:

ՍՈՒՐԲ ՀՌԻՓՍԻՄԵԻ ՎԱՆՔ - Ավանդույթն ասում է, որ Գրիգոր Լուսավորչի 40 կույս աշակերտուհիներ ծառայում են Քրիստոսին, հրաժարվում են ամուսնանալ հռոմեացի հեթանոսների հետ և շրջում են Հայաստանում՝ քրիստոնեության լույսը տարածելու նպատակով: Հայոց արքա Տրդատը ուզում է կնության առնել նրանցից Հռիփսիմե անունով մեկին, փոձելով տիրանալ նրան: Ամբողջ գիշեր պայքարում է չքնաղ կույսի դեմ, սակայն լուսաբացին նրան գտնում են ուժասպառ: Կույսը, Աստծո հրաշքով պաշտպանվել էր նրանից և թողնելով արքային՝ փախուստի  դիմել: Զայրացած արքան հրաման է տալիս գտնել և սպանել բոլոր կույսերին: Այնուհետև, Աստծո հրամանով Գրիգոր Լուսավորչի կողմից բժշկվելուց հետո, Տրդատ արքան ընդունում է քրիստոնեություն և Հայաստանում քրիստոնեությունը հռչակում որպես պետական կրոն:  Ի պատիվ սպանված կույս Հռիփսիմեի, նրա անունով տաճար է կաուցում: Իր մեղքերը քավելու նպատակով անձամբ է Մասիսից բերում եկեղեցու հսկա քարերը: Տրդատի կողմից կառուցված տաճարը ոչ միայն ճարտարապետական գլուխգործոց է, նաև լռությամբ աղոթող քար: Եկեղեցում հնարավոր է տեսնել Հռիփսիմեի դամբարանը, որը կույսի զոհաբերության ու հավատի քարե վկան է: